Kahve artık sadece bir kahve değil. Özellikle 3. Nesil kahveciler(?), bir fincan kahveden aldığımız tadı ve ona bakış açımızı değiştirdiler. Tonla yeni metot keşfederek kahveyi hazırlıyoruz ve en ufak bir farklılık bile içeceğin tadını etkiliyor.

Peki, kahvenin iki ünlü hali espresso ve filtre kahve arasındaki fark aslında ne? Tadından, hazırlanışına ve kimyasına, öğrenmeye hazır olun! 

Espresso Nedir?

Espresso, kafein ihtiyacımızı gideren hızlı İtalyan cevabıdır. “Espresso” kelimesinin insanlara verdiği iletiyi şu şekilde tanımlayabiliriz, “bu içecek hakkında bilmeniz gereken en önemli şey, onun hızlı olduğudur”.  Bu kesinlikle doğru, espresso hızlı yapılabilen ve hızlı tüketilen, kafein hazzı veren bir kahvedir.

Bu durumda onu farklı yapan nedir? Neredeyse yanacak kadar yüksek bir sıcaklıkta demlendirilmesi, basınçlı suyun bir anda ince öğütülmüş kahveyle buluşması. Aslında espresso, filtre kahveye kıyasla daha yoğun ve daha konsantredir.

Böyle söyleyince çok mu çarpıcı oldu? O zaman şunu da ilave etmeliyiz, espresso sadece sizin küçük bir fincandan içtiğiniz bir içecekten çok daha fazlası. Espresso, neredeyse bütün içtiğiniz kahvelerin yapı taşı; Americano, Cappuccino, Latte… ve daha bir çoğunun.

Bütün bu çeşitlerinin arasındaki fark nedir diye soracak olursanız da, kahveye konulan ısıtılmış süt ya da su miktarıdır.

Espresso’nun Yapısı

Espresso direkt olarak filtre kahveden daha kalın ve daha yoğun olarak ortaya çıkmıyor. Aynı zamanda espresso’nun katmanları var:

1. Krema

Bu tabaka altın-kahverengi renginde, proteinlerin, yağların ve melanoidin (şeker ve aminoasit karışımı) bir arada bulunduğu katmandır. Bütün kahveler krema üretmezler. Aynı zamanda “krema” tartışma yaratan bir konu haline gelmiştir çünkü bir kesim kremanın tadını acı bulurken, diğer kesim ise kaliteli bir kahvede olması gereken bir özellik olduğunu düşünür ki bizim düşüncemizde kesinlikle bu yönde.

2. Kıvam

Bu kısım espressoya asidite ve tatlılığı veren ana kısımdır.  Bu kısmı gövde ve kalp olarak iki parça olarak inceleyebiliriz. Gövde espressonun orta kısmıdır ve genellikle karamel rengindedir. Kalp kısmı ise, alt kısmıdır ve tip olarak daha koyu zengin kahverengidir.

Filtre Kahve Nedir?

Temelde espresso ve filtre kahve aynı konseptlerdir. Ana yapıları aynıdır: öğütülmüş kahve zeminine sıcak su eklenir, su kahve zemininden filtrelenerek süzülür ve bir kaba boşalır.

Fakat espresso ve filtre kahve arasındaki ana fark, espressoda olduğu gibi yüksek bir basınç ile demlendirmektense; su, kahve tanecikleri arasında yavaşça demlenerek hareket eder ve yer çekimi sayesinde aşağıdaki kaba boşalır. Bu sebepten dolayı, demleme süreci daha uzundur ama sonuç yine de harikadır.

Ah, aynı zamanda bütün bu sebeplerden dolayı daha fazla kahve zeminine ve daha fazla suya ihtiyaç duyulur. Espresso gibi 30 mililitrelik filtre kahve olmaz, en azından olsa da siz keyif almazsınız.

Filtre kahve yani aynı zamanda drip olarak da duyabileceğiniz kahve, asiditesi daha az olan ve kahveye daha kompleks tatlar veren çeşittir. Kahveyi içen kişi birçok farklı tadı ve aromayı bir filtre kahvede kolaylıkla bulabilir.

Aynı zamanda espressonun aksine, yoğunluğu ve katmanları sayesinde, iyi bir filtre kahve temizdir, berraktır ve tutarlıdır. Bunun sebebi de, herhangi bir basınç olmadan, su belirli bir zaman diliminde kendiliğinden kahve taneciklerini, kahvenin yağını, kokusunu absorbe eder. Düşük asiditesi sayesinde de, espressoya göre ağızda daha yumuşak ve kolay içimli bir his bırakır.

Kahveyi Demlemek Ne Kadar Sürer?

Filtre kahvenin demlenme ve ıslatma süresi, kompleks ama beklemeye değecek bir süredir. İşlem kahvenin yüzeyini ıslatmakla ve ıslanan kahvenin blooming bir diğer deyişle çiçek açması ile yine başka bir deyişle ıslanan kahvenin şişmesi ile başlıyor. Bu süreç ortalama olarak 30 saniye sürüyor ve demlenen kahve asıl aromasını bu aşamada veriyor. Bu sürecin sonunda karbondioksit açığa çıkıyor ve böylece geri kalan süreç boyunca su akışı kolaylaştırılmış oluyor. Kahveler şiştikten sonraki süreç ise ortalama olarak 2 dakika sürüyor.

Espresso’ya gelince, İtalyanlar bir shot espresso yapım süresinin 25 ile 30 saniye olması konusunda kararlılar, ne daha fazla olmalı ne de daha az. Eğer sütlü bir kahve alıyorsanız, sütü ısıtma ve ilave etmek de yine saniyeler alıyor. Hazırlama süresi ise, ki bu süreye öğütme süresi de dahil ortalama bir dakika sürer (tabii ki bu, kahveyi hazırlayan kişinin aynı anda birden fazla iş yapabilme becerisine de bağlıdır). Özetle espresso, kahvenize hızlı bir şekilde ulaşmanın en doğru yoludur.

Sıra Geldi Demleme Ekipmanlarına

İş demleme ekipmanlarını satın almaya geldiğinde, bir filtre kahve makinesi veya ekipmanı satın almak tam teçhizat bir espresso makinesi almaktan çok daha ucuzdur. Bu sebeple filtre kahve makinesi/ekipmanı almak çok daha mantıklı ve efektif bir tercih olur, özellikle de bu işe yeni başlıyorsanız.

Filtre kahve için, demleme ekipmanı, filtre kağıdı ve bir kupa (bunun yanı sıra tartınız ve termometreniz olursa daha da doğru bir sonuç elde edersiniz). Seçebileceğiniz bir çok farklı demleme ekipmanı var ; Chemex, V60, French Press… Her birine çeşitli materyaller olarak ulaşmak oldukça kolaydır ve aralarında süzme boyutu veya demleme ekipmanının yapıldığı madde gibi ufak farklılıkları vardır.

Öte yandan bir espresso makinesinin fiyatı özelliklerine göre oldukça büyük farklılıklar gösterir. Evde kullanıma uygun bir espresso makinesi, profesyonel bir makineye göre daha uygun fiyatlıdır ancak espresso yapmak için gerekli olan basıncı tam sağlamayarak aynı kaliteyi vermeyebilir.

Tabii ki, bütün bunların yanında bir espresso makinesi daha çok yer kaplar ve daha çok elektrik harcar. Kısaca göz önünde bulundurmanız gereken bir çok etken vardır.

Espresso makinesi almadan espresso yapamaz mıyız dediğinizi duyar gibiyiz. Bunun için İtalyanların 1900’lü yılların başında tüm dünyaya armağanı Moka Pot aradığınız cevabın ta kendisi. Basit bir ocak üstü demleme ekipmanı olan Moka Pot 1.5 barlık bir basınçla espressonuzu damak tadınıza göre yapmanızı sağlayacaktır. Detayına da inmek isterseniz Moka Pot ile ilgili yazımıza göz atmayı unutmayın.

Filtre Kahve vs. Espresso: Hangisi daha iyi ?

Bu soruya tek bir kolay cevap yok açıkçası.

Filtre kahve birçok farklı kahve nüanslarını deneyimlemek için, özelikle de espressoda belirgin olmayan tatlar için oldukça kesin ve doğru bir yöntem. Yapım aşaması zaten insana rahatlık ve huzur katıyor.

Öte yandan, söz konusu kahveyi kısa sürede elde etmek olduğunda kesinlikle espressonun eline su dökemez. Espresso tamamıyla farklı bir amaç için bambaşka bir metot kullanılarak yapılan, kafein ihtiyacınızı anında çözen bir kahve.

Başka bir göz önünde bulundurulması gereken konu ise, kahvenizi nasıl içmeyi sevdiğiniz. Espresso’nun şurubumsu yapısı, sütle bir girdap gibi karışarak yumuşak ve kıvamlı bir hal sağlar. Isıtılmış sütün kreması espressonun içindeki tatlılığı dışarı çıkarır ve bu, içmekten hoşlanabileceğiniz cappuccinolar ve latteler elde etmenizi sağlar.

Filtre kahve ise, daha temiz, yumuşak ve daha az asidik bir tada sahiptir. Bize soracak olursanızda sadece sade içilmeli, içine süt veya benzeri ilaveler yapılmamalıdır. Böylece kahvenin içindeki keskinliği ve bütün o güzel aromaları, tatları kolaylıkla alabilirsiniz.

Günün sonunda, doğru kahve seçimi sizin yaşam stilinize ve nasıl bir tat beklediğinize dayanıyor. Unutmamanız gereken bir diğer detay ise, her demleme çeşidi kullanılan kahve çekirdeğinin cinsine, kavurmasına, kökenine ve birçok sebebe göre ortaya tamamıyla farklı kahve çıkartır.

Kahveyle ilgili mükemmel olan şey de bu, sizce de öyle değil mi? Her zaman sizi şaşırtabilir.

Sonuç olarak…

Sizin favori demleme yönteminiz ne?